Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

bona jacent Dig

  • 1 jaceo

    cuī, (citum), ēre [к causat. jacio]
    1) лежать (humi C; in gramĭne O; viduo cubīli O; sub arbore V; ad pedes alicujus C и alicui ad pedes C); покоиться, спать (in lecto C и lecto O; somno V); возлежать за столом (in conviviis O, Sen etc.); лежать больным, хворать (graviter PJ; sine spe Sen)
    2) висеть, свисать ( lora jacentia O); ниспадать (capilli jacentes O, Sen; vestis jacens O); волочиться ( jacent pallia terrae O)
    3) находиться в заключении ( in carcĕre Sen); быть поверженным (jacet inclutus Hector O; justitia vacillat vel jacet potius C)
    5) лежать без погребения V; лежать бездыханным, быть мёртвым ( artūs morte jacent Lcr); пасть, погибнуть, быть убитым ( pro patriā O)
    felix jacet quicumque, quos odit, premit SenT хорошо — погибать тому, кто (при этом) уничтожает ненавистного врага
    6)
    а) быть расположенным, простираться (inter Appennīnum et Alpes Brutus ap. C); находится на низменности (loca jacentia T, Sen)
    б) населять, обитать, жить ( haec gens jacet supra Ciliciam Nep)
    7) уступать, стоять ниже ( nobilltas sub amore jacet O)
    8) быть опущенным, поникать ( vultūs jacentes O); быть погружённым (in oblivione, in maerōre C; in silentio C); пасть духом, приуныть ( amīcum jacentem extollĕre C); ослабеть ( nervorum jacentium torpor Sen)
    9) (тж. sub pedibus j. O) быть приниженным, презираемым или бессильным (pauper ubīque jacet O; ille potens, alii jacent O); быть заброшенным, находиться в пренебрежении (philosophia jacuit usque ad hanc aetatem C); прозябать (malie in pace j., quam in bello vigēre C)
    11) обесцениться, упасть в цене (jacent pretia alicujus rei C; agri jacent Pt)
    13) не иметь хозяина, остаться без владельца ( bona jacent Dig)
    14) быть общедоступным, находиться в распоряжении ( verba jacentia C)
    15) быть неподвижным, стоячим ( stagna jacentis aquae Lcn)

    Латинско-русский словарь > jaceo

  • 2 jaceo

    jăcĕo, cŭi, cĭtum ( fut. part. jaci-turus, Stat. Th. 7, 777), 2, v. n. [ intr. of jacio; lit., to be thrown or cast; hence], to lie.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    in limine,

    Cic. Verr. 2, 5, 45, § 118:

    stratum ad pedes alicujus,

    id. Quint. 31, 96; id. Q. Fr. 2, 5, 2:

    alicui ad pedes,

    id. Verr. 2, 5, 49, § 129:

    in lecto,

    id. Phil. 2, 18, 45; Juv. 6, 269:

    in ignota harena,

    Verg. A. 5, 871:

    Tyrio sublimis in ostro,

    Ov. H. 12, 179:

    in viridi gramine,

    id. Am. 1, 14, 22:

    in teneris dominae lacertis,

    id. ib. 1, 13, 5:

    in solo,

    id. M. 2, 420:

    in viduo toro,

    id. H. 16, 316:

    in gremio,

    id. ib. 9, 136;

    11, 4: in servi complexibus,

    Juv. 6, 279;

    for which: saxum campo quod forte jacebat,

    Verg. A. 12, 897:

    deserto lecto,

    Ov. H. 1, 7:

    saxo,

    id. M. 6, 100:

    gremio mariti,

    Juv. 2, 120:

    in aversa ora,

    Ov. H. 12, 63:

    super corpus alicujus,

    id. F. 2, 836:

    somno,

    Verg. E. 6, 14:

    spissa harena,

    id. A. 6, 336:

    humo,

    Ov. A. A. 2, 238:

    nudus humi jacet,

    Lucr. 5, 224; Cic. Cat. 1, 10, 26; Ov. Am. 3, 1, 12:

    humi ante lectum jacens,

    Suet. Oth. 7:

    mecum inter salices lenta sub vite jacere,

    Verg. E. 10, 40:

    sub alta platano,

    Hor. C. 2, 11, 14:

    strata jacent sub arbore poma,

    Verg. E. 7, 54.— Absol.:

    Tityos jacet alitis esca,

    Verg. Cul. 237:

    vittae jacentes,

    Tib. 2, 5, 53:

    pisces jacentes,

    i. e. flatfish, Col. 8, 17, 9.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of sick persons, to lie ill, to be sick:

    cura ut valeas, ne ego te jacente bona tua comedim,

    Cic. Fam. 9, 20:

    cum tristj morbo defessa jaceres,

    Tib. 1, 5, 9:

    hic facit ut jaceas,

    Ov. H. 20, 173:

    graviter,

    Plin. Ep. 5. 9:

    sine spe,

    Sen. Ep. 101, 3.—
    2.
    To lie dead, to have fallen:

    Aeacidae telo jacet Hector,

    Verg. A. 1, 99; 10, 737:

    corpora per campos ferro quae fusa jacebant,

    id. ib. 11, 102:

    cum primi occidissent, proximi jacentibus insisterent,

    Caes. B. G. 2, 27, 3; 7, 25, 3:

    neminem jacentem veste spoliavit,

    Nep. Thras. 2, 6; cf.:

    spolia jacentis hostium exercitus,

    Liv. 44, 45:

    ne inultos imperatores suos jacere sinerent,

    id. 25, 37:

    qui bene pro patria cum patriaque jacent,

    Ov. H. 3, 106:

    Arge, jaces!

    id. M. 1, 720: morte jacent merita, id. F. 3, 707:

    fratri jacet,

    killed by his brother, Sil. 15, 650:

    rupto jacuit corpore (rana),

    Phaedr. 1, 24, 10:

    jacuit Catilina cadavere toto,

    Juv. 10, 288.—
    3.
    To be or lie long anywhere, to linger, tarry, stop at a place:

    pernam, glandium, sumen facito in aqua jaceant,

    Plaut. Ps. 1, 2, 33:

    Brundusii,

    to stay long at, Cic. Att. 11, 6, 2.—
    4.
    Geographically, to lie, be situate, = esse, situm esse (not in Cic. or Cæs.): jacet Vada inter Appenninum et Alpis, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 13, 2; Liv. 5, 48, 2; 6, 30, 5; 22, 3, 3:

    inter Taurum montem jacet et Hellespontem,

    Nep. Eum. 3, 2 saep.:

    quae gens jacet supra Ciliciam,

    id. Dat. 4:

    ad vesperam jacentis terrae,

    Plin. 18, 25, 57, § 216:

    summo in vertice montis Planities ignota jacet,

    Verg. A. 11, 527:

    quod urbes in planis jaceant,

    Just. 22, 5, 5:

    alio patriam quaerunt sub sole jacentem,

    Verg. G. 2, 512:

    jacet extra sidera tellus,

    id. A. 6, 795; cf.:

    pallente sub umbra Cimmerias jacuisse domos,

    Sil. 12, 132:

    inter eos solemque jacent immania ponti aequora,

    Lucr. 4, 412; cf.:

    Cyclades et Sporades per quingenta milia in longitudinem... jacent,

    extend, Plin. 4, 12, 23, § 71.—
    5.
    To be low, flat, level:

    jacentia et plana urbis loca,

    Tac. H. 1, 86:

    despiciens terras jacentīs,

    Verg. A. 1, 224:

    praetervehor Thapsum jacentem,

    id. ib. 3, 689; Val. Fl. 4, 712:

    quaeque jacent valles,

    Ov. F. 2, 392; Just. 22, 5, 5:

    jacentes campos,

    Luc. 4, 52:

    summo despexit ab aethere terras Infelix Phaëthon penitus penitusque jacentes,

    Ov. M. 2, 178.—
    6.
    Esp., of the sea, to be level, quiet, lie still:

    mediusque jacet sine murmure pontus,

    Luc. 1, 260; 5, 434:

    servatum bello jacuit mare,

    id. 3, 523:

    planum mare,

    Juv. 12, 62:

    stagna jacentia,

    Sil. 5, 583.—
    7.
    To lie in ruins, be broken down: cui nec arae patriae domi stant, fractae et disjectae jacent, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. Rel. v. 115 Vahl.):

    jacent, Ilion ingens,

    Ov. M. 13, 505:

    ausa et jacentem visere regiam vultu sereno,

    Hor. C. 1, 37, 25:

    Troja jacet certe,

    Ov. H. 1, 3:

    vetus Thebe jacet,

    Juv. 15, 6.—
    8.
    To hang loose:

    vagi crines per colla jacebant,

    Ov. M. 2, 673; id. A. A. 3, 236:

    jacentia lora,

    lying loose on the horse's neck, id. M. 2, 201; cf.

    , of clothing, etc.: juvenes timidaeque puellae Praeverrunt latas veste jacente vias,

    id. Am. 3, 13, 24:

    demissa jacent tibi pallia terrae,

    id. ib. 3, 2, 25; id. A. A. 153.—
    9.
    Of the eyes, face, etc., to be cast down, fixed on the ground:

    vultusque attolle jacentes,

    Ov. M. 4, 144:

    jacentes Vix oculos tollens,

    id. ib. 11, 618.
    II.
    Trop.
    A.
    To be indolent or inactive, not to come forward:

    in pace jacere, quam in bello vigere maluit. Quamquam ille quidem numquam jacuit,

    Cic. Phil. 10, 7, 14:

    C. Marius cum a spe consulatus longe abesset et jam septimum annum post praeturam jaceret,

    id. Off. 3, 20, 79:

    ars tua, Tiphy, jacet, si non sit in aequore fluctus,

    Ov. Tr. 4, 3, 77:

    at mea numina tandem fessa jacent,

    Verg. A. 7, 298.—
    B.
    To be cast down, dejected:

    Gnaeus noster ut totus jacet,

    Cic. Att. 7, 21, 1:

    ne jaceam? quis unquam minus,

    id. ib. 12, 40, 2:

    jacet in maerore meus frater,

    id. ib. 10, 4; id. Phil. 12, 2:

    militum jacere animos,

    Liv. 10, 35.—
    C.
    To lie prostrate:

    victa jacet pietas,

    Ov. M. 1, 149:

    nobilitas sub amore jacet,

    id. H. 4, 161:

    Africani, Marii, Sullae, Pompeii infra Pallantis laudes jacebant,

    Plin. Ep. 8, 6, 2:

    justitia vacillat, vel jacet potius,

    Cic. Off. 3, 33, 118:

    humana cum vita jaceret, oppressa gravi sub religione,

    Lucr. 1, 63.—
    D.
    To be refuted, overcome, disproved, to fail:

    jacent suis testibus, qui Clodium negant Romam fuisse rediturum, etc.,

    Cic. Mil. 18, 47:

    jacet omnis ratio Peripateticorum,

    id. Fin. 5, 28, 86:

    jacet igitur tota conclusio,

    id. Div. 2, 51, 106.—
    E.
    To lie dormant, be disused or neglected, to be of no avail:

    cum leges nihil valebant, cum judicia jacebant,

    Cic. Par. 4, 1:

    tota Capua et omnis hic delectus jacet,

    id. Att. 7, 22: dici non potest, quomodo hic omnia jaceant, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6:

    justitia jacet,

    Cic. Off. 3, 33:

    maximas virtutes jacere omnes necesse est voluptate dominante,

    id. Fin. 2, 35, 117; Quint. 9, 2, 4.—
    F.
    To be despised, in no esteem:

    cum jacerent pretia praediorum,

    Cic. Rosc. Com. 12, 33:

    ut neque jacere regem pateremur,

    id. Fam. 1, 5, 3:

    sed nunc omnia ista jacere puto, propter nummorum caritatem,

    are cheap, id. Att. 9, 9, 4: dat census honores, Census amicitias:

    pauper ubique jacet,

    Ov. F. 1, 218; id. R. Am 139.—
    G.
    To lie idle, neglected, or unemployed:

    cur tamdiu jacet hoc nomen in adversariis,

    Cic. Rosc. Com. 3:

    quomodo tibi tanta pecunia extraordinaria jacet?

    id. ib. 1:

    quae (pecuniae) vereor, ne otiosae jaceant,

    Plin. Ep. 10, 62, 1:

    nonne justius erit proximo cuique bonorum possessionem dari, ne bona jaceant,

    that they be not without an owner, Dig. 37, 3, 1.—
    H.
    To lie open, be obvious, to be known, be at hand:

    neque ex alio genere (verborum) ad usum cottidianum, alio ad scenam pompamque sumuntur, sed ea nos cum jacentia sustulimus e medio,

    Cic. de Or. 3, 45, 177.—
    I.
    Of speech or language, to be languid, lifeless, dull:

    quibus detractis, jacet (oratio),

    Quint. 9, 2, 4:

    jacens oratio,

    Gell. 1, 11, 15; cf. Quint. 8, 5, 32.

    Lewis & Short latin dictionary > jaceo

  • 3 pars

    pars, partis ( gen. sing. PARTVS, Inscr. Corp. Lat. 197, 12; acc. partim, Cic. de Or. 2, 22, 94; Liv. 26, 46, 8; 31, 36, 9; 23, 11, 11; Sall. J. 89, 1; id. H. 2, 41, 1; v. infra fin.; abl. parti, Plaut. Men. 3, 2, 14; Varr. R. R. 1, 13, 5; Lucr. 1, 1113; 4, 515; nom. plur. parteis, Varr. L. L. 5, 4, 21; gen. plur. partum, Caes. ap. Charis. p. 114 P.), f. [root por; Gr. eporon, gave; peprôtai, is given, destined; Lat. portio; cf. parare], a part, piece, portion, share, etc.
    I.
    In gen.:

    ne expers partis esset de nostris bonis,

    Ter. Heaut. 4, 1, 39:

    urbis, imperil,

    Cic. Verr. 2, 5, 32, § 84:

    duae partes frumenti,

    id. ib. 2, 3, 19, §

    48: magnas partes habuit publicorum,

    id. Rab. Post. 2, 4:

    dare partes amicis,

    id. ib.:

    Belgae pertinent ad inferiorem partem fluminis Rheni,

    Caes. B. G. 1, 1:

    copias in quattuor partes distribuerat,

    Sall. J. 101, 3:

    locare agrum partibus,

    Plin. Ep. 9, 37, 3:

    pars occidentalis Jordanis,

    the west side, Vulg. Jos. 23, 4.—
    2.
    Magna, bona, multa, major, maxima pars, many, a good many, the majority:

    magna pars in iis civitatibus,

    Cic. Balb. 8, 21:

    major pars populi,

    id. Agr. 2, 9, 22:

    maxima pars hominum,

    Hor. S. 2, 3, 121; cf.:

    minor pars populi,

    Cic. Agr. 2, 7, 18:

    multa pars mei,

    Hor. C. 3, 30, 6.—
    3.
    Pars, some, partitively (= partim):

    faciunt pars hominum,

    Plaut. Trin. 1, 1, 13; id. Most. 1, 2, 33; id. Capt. 2, 1, 36: pars levem ducere equitum jacturam;

    pars, etc.,

    Liv. 22, 8; cf. id. 21, 7; 23; 20:

    pars triumphos suos ostentantes,

    Sall. J. 31, 10:

    poscebantque pericula, pars virtute, multi ferocia et cupidine praemiorum,

    Tac. H. 5, 11:

    tergora deripiunt costis et viscera nudant: Pars in frusta secant,

    Verg. A. 1, 212.—Rarely of a single person:

    cum pars Niliacae plebis, cum verna Canopi, Crispinus ventilet, etc.,

    Juv. 1, 26.—
    4.
    Parte, in part, partly:

    (poma) quae candida parte, Parte rubent,

    Ov. M. 3, 483:

    melichloros est geminus, parte flavus, parte melleus,

    Plin. 37, 11, 73, § 191.—Esp., with magnā, maximā, etc.:

    ab semisomnis ac maximā parte inermibus refringi,

    Liv. 9, 24, 12 Weissenb. ad loc.:

    invalido exercitu et magnā parte pestilentiā absumpto,

    id. 24, 34, 14:

    quod saxum magnā parte ita proclive est,

    id. ib.; 41, 6, 6.—
    5.
    Pro parte, for one's share or quota, Cic. Verr. 2, 2, 59, § 145.—
    6.
    Ex parte, in part, partly:

    ex parte gaudeo,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 3, § 9:

    de decem viris sacrorum ex parte de plebe creandis,

    Liv. 6, 42, 2.—Esp.,
    b.
    Ex ullā, ex aliquā, ex magnā, ex maximā parte, in any, etc., degree, measure, etc.:

    si ullā ex parte sententia hujus interdicti infirmata sit,

    Cic. Caecin. 13, 38; id. Rosc. Com. 12, 33:

    ex magnā parte tibi assentior,

    id. Att. 7, 3, 3:

    aut omnino, aut magnā ex parte,

    id. Tusc. 1, 1, 1:

    saucii ex magnā parte milites,

    Liv. 21, 56, 8:

    ne minimā quidem ex parte,

    not in the slightest degree, Cic. Off. 1, 22, 76.—
    7.
    Multis partibus, by a great deal, much: omnibus partibus, in all respects, altogether:

    non multis partibus malit,

    Cic. Fin. 3, 11, 36:

    quoniam numero multis partibus esset inferior,

    Caes. B. C. 3, 84; 3, 80:

    in Hortensii sententiam multis partibus plures ituros,

    Cic. Fam. 1, 2, 2; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 9, 3:

    omnium virorum bonorum vitam omnibus partibus plus habere semper boni quam mali,

    in all respects, every way, Cic. Fin. 5, 31, 91.—
    8.
    In parte, in part, partly (cf. ex parte, supra):

    in parte expeditior, in parte difficilior,

    Quint. 5, 7, 22; 11, 2, 34:

    in parte verum videtur,

    id. 2, 8, 6; 4, 5, 13; 10, 7, 25.—
    9.
    Pro meā, tuā, suā parte, or simply pro parte (for the stronger pro virili parte, v. virilis, II. 2.), for my, your, or his share, to the best of my, your, his, etc., ability:

    quibus aliquid opis fortasse ego pro meā, tu pro tuā, pro suā quisque parte ferre potuisset,

    Cic. Fam. 15, 15, 3:

    pro meā parte adjuvi, ut, etc.,

    id. ib. 5, 2, 9:

    sciunt ii, qui me norunt, me pro illā tenui infirmāque parte id maxime defendisse, ut, etc.,

    id. Rosc. Am. 47, 136:

    quisquis adest operi, plus quam pro parte laborat,

    Ov. F. 4, 301.—Likewise,
    10.
    In partem, i. q. pro parte, en merei, for one's share, to the best of one's ability:

    quodsi pudica mulier in partem juvet Domum (i. e. quae ad eam proprie pertinet),

    Hor. Epod. 2, 39 (for which:

    age sis tuam partem nunc iam hunc delude,

    Plaut. As. 3, 3, 89 Fleck., where others read tu in partem).—
    11.
    Acc. absol.: magnam, maximam partem, in great part, for the most part:

    magnam partem ex iambis nostra constat oratio,

    Cic. Or. 56, 189; Liv. 5, 14:

    maximam partem ad arma trepidantes caedes oppressit,

    id. 9, 37, 9:

    maximam partem lacte atque pecore vivunt,

    Caes. B. G. 4, 1.—So, bonam partem, Lucr. 6, 1249.—
    12.
    In eam partem.
    a.
    On that side:

    in eam partem accipio,

    i. e. in that sense, Ter. Eun. 5, 2, 37:

    in eam partem peccant, quae cautior est,

    Cic. Rosc. Am. 20, 56.—
    b.
    On that account, with that intent, to the end that:

    moveor his rebus omnibus, sed in eam partem, ut salvi sint vobiscum omnes,

    Cic. Cat. 4, 2, 3:

    has litteras scripsi in eam partem, ne me motum putares,

    id. Att. 16, 1, 6.—
    13.
    In aliam partem, in the opposite direction:

    antehac est habitus parcus... is nunc in aliam partem palmam possidet,

    for the opposite quality Plaut. Most. 1, 1, 32.—
    14.
    In utramque partem, on both sides, for and against, pro and con: nullam in partem, on neither side: in mitiorem, in optimam partem, in the most mild or most favorable manner, Cic. Att. 15, 23 init.:

    magna vis est fortunae in utramque partem, vel secundas ad res, vel adversas,

    id. Off. 2, 6, 19:

    neutram in partem,

    id. ib.:

    neque ego ullam in partem disputo,

    id. Verr. 2, 5, 3, § 6:

    mitiorem in partem interpretari,

    id. Mur. 31, 64:

    in optimam partem aliquid accipere,

    id. Att. 10, 3, 2; id. Fam. 14, 2, 3: in partem aliquem vocare, to call upon one to take his share, to summon to a division of any thing, id. Caecin. 4, 12.—
    15.
    Nullā parte, by no means, not at all, Ov. H. 7, 110; Quint. 2, 16, 18.—
    b.
    Omni parte, and omni a and ex parte, in every respect, entirely:

    gens omni parte pacata,

    Liv. 41, 34; Hor. S. 1, 2, 38:

    quod sit omni ex parte... perfectum,

    Cic. Lael. 21, 79:

    omnique a parte placebam,

    Ov. H. 15, 45.—
    16.
    Per partes, partly, partially:

    quod etsi per partes nonnumquam damnosum est, in summā tamen fit compendiosum,

    Col. 1, 4, 5:

    per partes emendare aliquid,

    Plin. Ep. 2, 5, 10; Dig. 12, 1, 13.—
    17.
    In omnes partes, in every respect, altogether:

    Brundusii jacere in omnes partes est molestum,

    Cic. Att. 11, 6, 2; id. Fam. 4, 10, 2; 13, 1, 2.
    II.
    In partic.
    A.
    A party, faction, side, etc. (usu. in plur.; syn. factio).
    (α).
    Sing.:

    timeo huic nostrae parti, quid hic respondeat,

    Ter. And. 2, 5, 8:

    cum non liceret mihi nullius partis esse,

    Cic. Fam. 10, 31, 1:

    a parte heredum intraverant duo,

    Plin. Ep. 6, 31, 10:

    nec ex advocatis partis adversae judex eligendus,

    of the opposite party, Quint. 5, 6, 6; 7, 9, 14; 12, 9, 19 et saep.:

    ut alius in aliam partem mente atque animo traheretur,

    Caes. B. C. 1, 21.—Hence, esp.: ex alterā parte, on the other hand:

    omnia ex alterā parte collocata,

    Cic. Off. 3, 3, 11:

    si videatis catenas, non minus profecto vos ea species moveat, quam si ex alterā parte cernatis, etc.,

    Liv. 22, 59, 15:

    idem ex alterā parte et ancilla fecit,

    Petr. 18 fin.:

    parvuli amplexi patrem tenebant. Ex alterā parte uxor maritum osculis fatigabat,

    Just. 23, 2, 9; cf. Cic. Or. 32, 114.—
    (β).
    Plur. (class.;

    esp. freq. in Tac.),

    Cic. Phil. 13, 20, 47:

    erat, inquit, illarum partium,

    id. Quint. 21, 69:

    in duas partes discedunt Numidae,

    Sall. J. 13, 1:

    ita omnia in duas partes abstracta sunt,

    id. ib. 41, 5:

    mihi a spe, metu, partibus rei publicae animus liber erat,

    id. C. 4, 2:

    ducere aliquem in partes,

    Tac. A. 15, 51:

    trahere,

    id. ib. 4, 60:

    transire in partes,

    id. H. 1, 70. —
    B.
    In plur., a part, character, on the stage: primas partes qui aget, is erit Phormio, [p. 1307] the first part, the principal character, Ter. Phorm. prol. 27:

    cur partes seni Poëta dederit, quae sunt adulescentium,

    a youthful part, id. Heaut. prol. 1; 10:

    esse primarum, secundarum, aut tertiarum partium,

    Cic. Div. in Caecil. 15, 51:

    servus primarum partium,

    id. Fl. 27, 65.—
    2.
    Transf. beyond the lang. of the theatre, a part, function, office, duty, etc.—In plur. (class.):

    sine illum priores partes hosce aliquot dies Apud me habere,

    Ter. Eun. 1, 2, 71:

    in scribendo priores partes alicui tribuere,

    Cic. Q. Fr. 3, 4, 4:

    puero me hic sermo inducitur, ut nullae esse possent partes meae,

    so that I could not take a part in it, id. Att. 13, 19, 4:

    constantiae, moderationis, temperantiae, verecundiae partes,

    id. Off. 1, 28, 98:

    has partes lenitatis et misericordiae, quas me natura ipsa docuit semper egi libenter,

    id. Mur. 3, 6:

    partes accusatoris obtinere,

    id. Quint. 2, 8; id. Rosc. Am. 34, 95:

    tuum est hoc munus, tuae partes, etc.,

    id. Fam. 11, 5, 3:

    promitto atque confirmo, me... imperatoris suscepturum officia atque partes,

    id. ib. 3, 10, 8:

    Antonii audio esse partes, ut de totā eloquentiā disserat,

    id. de Or. 2, 7, 26:

    transactis jam meis partibus ad Antonium audiendum venistis,

    id. ib. 2, 4, 15; id. Att. 7, 26, 2: ut ad partes paratus veniat, qs. prepared to act his part, Varr. R. R. 2, 5; so,

    ad partes parati,

    Ov. Am. 1, 8, 87; cf. Liv. 3, 10; Gai. Inst. 4, 160; Mos. et Rom. Leg. Coll. 14, 3, 2.—In sing. (mostly post-Aug.):

    haec igitur tibi reliqua pars est,... ut rem publicam constituas, etc.,

    Cic. Marc. 9, 27:

    pars consilii pacisque,

    Tac. H. 3, 46:

    videri alia quoque hujus partis atque officii,

    Quint. 11, 3, 174:

    pars defensoris tota est posita in refutatione,

    id. 5, 13, 1:

    neglegentiae, humilitatis,

    id. 9, 4, 35 et saep. (v. Bonnell, Lex. Quint. p. 627).—
    C.
    A lot, portion, fate:

    hancine ego partem capio ob pietatem praecipuam?

    Plaut. Rud. 1, 3, 4.—
    D.
    A portion, share, of food, Petr. 33:

    equiti Romano avidius vescenti partes suas misit,

    Suet. Calig. 18.—Also, the remains of a meal, App. M. 2, p. 125 med.
    E.
    A task, lesson:

    puer frugi est, decem partes dicit,

    Petr. 75, 4; 46, 3; 58, 7; Inscr. Grut. 625, 8; Inscr. Orell. 2872.—
    F.
    A part, place, region, of the earth.—In plur., Cic. Fam. 12, 7, 2:

    Orientis partes,

    id. Mur. 41, 89:

    in extremis ignoti partibus orbis,

    Ov. Tr. 3, 3, 3; cf. Ruhnk. on Ov. H. 18, 197.—
    G.
    In counting or calculating, a part, fraction; one half, one third, etc., as the context indicates:

    tres jam copiarum partes,

    fourths, Caes. B. G. 1, 12:

    agri partes duae,

    thirds, Liv. 8, 1:

    duabus partibus peditum amissis,

    id. 21, 40:

    mulctae novem partes,

    tenths, Nep. Timol. 4.—
    H.
    A part of the body, member:

    nam lingua mali pars pessima servi,

    Juv. 9, 121.—Esp., the private parts, Ov. F. 1, 437; id. A. A. 2, 584; Auct. Priap. 30; 38; Phaedr. 4, 7.—Of a testicle, Col. 7, 11.—Hence, adv.: partim (old acc. sing.), partly, in part, a part, some of, some.
    A.
    Lit.
    (α).
    With gen.: cum partim illorum saepe ad eundem morem erat, Cato ap. Gell. 10, 13, 2:

    atque haud scio an partim eorum fuerint, qui, etc.,

    id. ib. 7, 3, 16: utrum neglegentia partim magistratuum, an, etc., nescio, Quadrig. ap. Gell. 10, 13, 4:

    Bruttios Apulosque, partim Samnitium ac Lucanorum defecisse ad Poenos,

    Liv. 23, 11.—So, repeated:

    corpora partim Multa virum terrae infodiunt avectaque partim Finitimos tollunt in agros,

    Verg. A. 11, 204:

    partim... partim: cum partim ejus praedae profundae libidines devorassent, partim nova quaedam et inaudita luxuries, partim etiam, etc.,

    Cic. Pis. 21, 48:

    eorum autem ipsorum partim ejus modi sunt, ut, etc.,

    id. Off. 2, 21, 9; 72; id. de Or. 2, 22, 94; 1, 31, 141:

    partim copiarum ad tumulum expugnandum mittit, partim ipse ad arcem ducit,

    Liv. 26, 46:

    eorum autem, quae objecta sunt mihi, partim ea sunt, etc.,

    id. 42, 41, 2; Nep. Att. 7, 2.—
    (β).
    With ex:

    ex quibus partim tecum fuerunt, partim, etc.,

    Cic. Vatin. 7, 16:

    partim ex illis distracti ac dissipati jacent,

    id. Leg. 2, 17, 42:

    cum partim e nobis ita timidi sint, ut, etc.,... partim, etc.,

    id. Phil. 8, 11, 32:

    ex dubiis partim nobis ipsis ad electionem sunt libera, partim aliorum sententiae commissa,

    Quint. 3, 4, 8.—
    (γ).
    Absol. (so most freq.): animus partim uxoris misericordiā Devinctus, partim victus hujus injuriis, partly,... partly; in part,... in part, Ter. Hec. 1, 2, 92 sq.:

    partim quae perspexi his oculis, partim quae accepi auribus,

    id. ib. 3, 3, 3:

    amici partim deseruerint me, partim etiam prodiderint,

    Cic. Q. Fr. 1, 3, 5:

    diuturni silentii... non timore aliquo, sed partim dolore, partim verecundiā, finem hodiernus dies attulit,

    id. Marc. 1, 1; Quint. 7, 1, 3:

    partim quod... partim quod, etc.,

    Caes. B. G. 5, 6, 3:

    partim ductu, partim auspiciis suis,

    Suet. Aug. 21:

    partim cupiditate... partim ambitione... partim etiam inscientiā,

    Quint. 12, 11, 14:

    Scipio dux partim factis fortibus partim suāpte fortunā quādam ingentis ad incrementa gloriae celebratus converterat animos,

    Liv. 29, 26, 5:

    postea renuntiavit foro partim pudore, partim metu,

    Suet. Rhet. 6.—Sometimes partim is placed only in the second member of a partitive proposition:

    Caesar a nobilissimis civibus, partim etiam a se omnibus rebus ornatis, trucidatus,

    Cic. Div. 2, 9, 23; id. Verr. 2, 2, 65, § 158.—Sometimes it corresponds to alius, quidam, etc.:

    bestiarum terrenae sunt aliae, partim aquatiles, aliae quasi ancipites,

    Cic. N. D. 1, 37, 103:

    multa inusitata partim e caelo, alia ex terrā oriebantur, quaedam etiam, etc.,

    id. Div. 1, 42, 93:

    quibusdam placuisse mirabilia quaedam, partim fugiendas esse nimias amicitias,

    Cic. Am. 13, 45:

    castra hostium invadunt, semisomnos partim, alios arma sumentes fugant,

    Sall. J. 21, 2:

    Gaetulos accepimus, partim in tuguriis, alios incultius vagos agitare, etc.,

    id. ib. 19, 5; 38, 3; 40, 2; cf. id. ib. 13, 2; Gell. 2, 22, 1.—
    B.
    Transf.
    1.
    For the most part, chiefly, principally (ante-class.):

    mirum quin tibi ego crederem, ut ipse idem mihi faceres, quod partim faciunt argentarii,

    Plaut. Pers. 3, 3, 28:

    bubulcis obsequitor, partim quo libentius boves curent,

    Cato, R. R. 5, 6; 6, 3. —
    2.
    Of time, sometimes (late Lat.), Scrib. Comp. Med. 53.

    Lewis & Short latin dictionary > pars

См. также в других словарях:

  • Glück — 1. Am Glück ist alles gelegen. Frz.: Il n y a qu heure et malheur en ce monde. Lat.: Fortuna homini plus quam consilium valet. 2. Bâr d s Glück hat, fürt di Braut hem. (Henneberg.) – Frommann, II, 411, 141. 3. Bei grossem Glück bedarf man gute… …   Deutsches Sprichwörter-Lexikon

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»